watermolen Laag Keppel
Watermolen De heerlijkheid Keppel bezat vanaf de 14e eeuw verschillende watermolens. Het kasteel en de bijbehorende nederzetting waren gevestigd op een eiland gevormd door de Oude IJssel en de strang Molenbeek. Een strang is een nevengeul van een rivier binnen een uiterwaard, de strang leverde het water voor de molen. Verpachting en verplichting In 1731 bedroeg de pachtsom 900 gulden per jaar. Molenaar David van Neck werd verder opgelegd: “Den pagter sal het water niet moogen stuyten of ophouden soodanig dat de bovenliggende landerijen daardoor geďnnondeert of beschadigt worden, maar met een ordenair water moeten te vreeden weesen tot soodaene hoogte als hem door den Heer verpagter sal worden aengeweesen”. Het “gaende en draeyende werk” komt voor rekening van de pachter, maar vervanging van molenstenen, assen en de reparaties aan bruggen en sluizen zijn voor rekening van de verpachter. Plaatsing van een nieuwe molensteen komt wel weer neer op de pachter. Hoewel de pachtduur zes jaar bedroeg, werd in 1734 het contract al herzien. De prijs gaat omhoog naar 1000 gulden per jaar en o.a. wordt vastgelegd dat de molenaar de helft van de opbrengst van de palingfuiken bij de molen mag houden. Elektromotor De meeste strangen slibten in de loop der tijd dicht, de molen werd later met behulp van een toevoerleiding voorzien van water. Vanaf 1945 zorgde een elektromotor een tijdlang voor de aandrijving van het maalwerk.
spoorwiel en steenrondsel
aswiel en bonkelaar
Windmolen In 1953 werd de Oude IJssel gereguleerd en verviel het peilverschil boven en beneden de watermolen. Om de molen toch op waterkracht te kunnen laten werken werd in 1968 een oplossing bedacht: het rad moest hoger geplaatst worden en het peil in de molenkolk naar beneden worden gebracht. Een spinnekopmolen uit 1857 die in het Friese Follega stond te verkommeren, is naar Laag Keppel gehaald en weer opgebouwd. Met de kleine windmolen als hulpgemaal wordt het peil sinds 1969 1,5 m beneden rivierpeil gehouden, het waterrad is 43 cm hoger geplaatst.
eind november 2008: de spinnekopmolen is in
sinterklaastooi en in afwachting van de komst van de stoomboot
Ansichtkaarten
1979, een sinds 1968 gerestaureerde molen
1976, molen van Follega 1972
1966, tekenen van verval; in 1968 zal de
molen gerestaureerd worden
1941
1907, met spatscherm
ca 1900
ca 1900 |