|
de Witte Watermolen Arnhem
Jammerloes en Bloembleik Op de plek van de Witte Watermolen stond ooit de ‘Jammerloes molen’ die al in 1281 genoemd wordt. Rond 1460 werd deze molen gesloopt en herbouwd. Vele eigenaren en pachters zag de molen voorbijtrekken, maar de familie Vorstenburch was voor langere tijd eigenaar van ‘de moelen op den Bloemenbleijck’: van de 16e eeuw tot in de jaren dertig van de 17e eeuw. Als de watermolen in 1810 verkocht wordt aan de eigenaar van het landgoed Sonsbeek gebeurt dat onder de naam ‘Bloembleik’. Park Sonsbeek Sinds 1899 is de molen eigendom van de gemeente Arnhem: ,,Ik geloof, dat Arnhem, door landgoed
Sonsbeek te koopen, een daad zal plegen, die niet alleen in de stad zelve,
maar in het geheele land zal worden toegejuicht en ik acht het vol strekt
niet onmogelijk, dat deze daad den trek naar Arnhem, die op dit oogenblik
nagenoeg nul is, zal aanwakkeren.'' Bovenstaande schreef ir. J.W.C. Tellegen, directeur van de Dienst Gemeentewerken, in 1899 in een nota aan de gemeenteraad. De raad kocht gelukkig inderdaad het landgoed aan en maakte er een openbaar park van. het waterrad uit het werk
het waterrad aan het werk Restauratie Na WOII kwam de molen tot stilstand en werd er een antiekzaak in gevestigd. In 1966/67 is de molen gerestaureerd, het gaande werk werd herbouwd; in 1984 en 1988 volgde nog een intensieve restauratie waarna het weer mogelijk werd met één koppel maalstenen te malen, de molen heeft drie koppels. Het waterrad levert een vermogen van ca 1,5 PK. Nu wordt onderzocht of de molen ook elektriciteit kan opwekken voor educatieve doeleinden. Bij het 750 jarig bestaan van de stad Arnhem in 1983 werd van de landbouwschuur naast de molen een bezoekerscentrum gemaakt. Industrieterrein De Witte Watermolen is de enige overgebleven werkende molen van de tien watermolens die ooit aan de St. Jansbeek stonden. Zeven van de tien lagen buiten de stadsmuren van Arnhem, waarvan vijf in wat nu het park Sonsbeek heet. De Witte Watermolen en de Agnietenmolen liggen in het park. Dit gebied was in de 18e eeuw een industrieterrein waar met de molens papier werd gemaakt, graan en eikeschors gemalen en olie werd geslagen. Zie ook: Agnietenmolen.
aswiel en de bonkelaar
spoorwiel en steenrondsel
de kaar boven de molenstenen wordt gevuld Vrekkenmeel Als op een koppel maalstenen een bepaald soort graan gemalen wordt en vervolgens overgestapt wordt op het malen van een andere graansoort, is enige tijd het product een samengesteld meel waarvan de samenstelling (de verhoudingen) niet precies vaststaat. Dat meel moet eigenlijk weggegooid worden, maar als men daar te vrekkig voor is, wordt het toch verkocht: het vrekkenmeel. Vrekkenmeel wordt verkocht in de Witte Watermolen.
het molenwinkeltje Ansichtkaarten
1989 1979
1964 (of 1947 ?)
1952 1935 1933, knipsel uit ‘de Prins’
1928
1903
|
