Stadbroekermolen Sittard
turbinehuis, krooshek en openstaande
lossluis
Looi- en slijpmolen, olie- en
korenmolen In 1582 werd een vergunning afgegeven om op de Geleenbeek een looi- en slijpmolen te bouwen. De watermolen maalde eikenschors, de schors bevat looizuur en het schorsmeel werd gebruikt in het leerlooiproces. Ook werden in de molen messen geslepen, Sittard was op het gebied van de messensmederijen een befaamde stad. Rond 1810 was het gedaan met deze industrie en werd de molen ingericht als olie- en korenmolen, de molen bleef ook schors malen.
de waterradmolen in 1860 getekend voor Provinciale
Waterstaat Molen van Roufs September 1840 werd de watermolen met woonhuis, stalling, schuur, binnenplaats, boomgaard, vijver en verdere aanhorigheden openbaar verkocht. De molen had toen twee middenslag-waterraderen, elk met een eigen watertoevoer en maalsluis. Pieter Jan of Roufs was op dat moment molenaar op de molen en hij kocht de kavel voor 7075 gulden. De familie zou de molen ruim een eeuw lang bezitten. Modernisering Roufs legde zich toe op de graanhandel, het malen van schors werd gestopt. In 1866 plaatste hij een stoommachine, de hoge schoorsteen van het ketelhuis herinnert nog aan deze modernisering. Een paar jaar later verdwenen de houten waterraderen en kwam er één ijzeren rad voor in de plaats en in 1907 werd dit rad, geheel in de tijdgeest, vervangen door een turbine. De inmiddels verouderde stoommachine verdween toen weer. Educatief Na de Tweede Wereldoorlog kwam de molen stil te liggen. Joseph Roufs verkocht het complex Stadbroek in 1954 voor 96.912 gulden aan de gemeente Sittard. De molengebouwen vervielen vervolgens tot een ruïne; in de periode 1995-97 volgde restauratie, wat voor een gedeelte neerkwam op herbouw. De turbine en het molenwerk werden volledig gerestaureerd en ook de historische graanschuur, de oude molenaarswoning, het bakhuis, de oud-Hollandse tuin en de tuinmuur werden hersteld. De bedoeling was dat het complex een monument van bedrijf en techniek zou worden met rondleidingen, en (spelt) malen en (brood, vlaai) bakken in de praktijk; het educatieve aspect stond voorop. Een aantal jaar heeft het als zodanig gefunctioneerd, maar een conflict tussen de beheerder en de gemeente maakte daar een einde aan.
twee maalkoppels Culinair Een jaar stond het complex leeg, tot in oktober 2005 de gemeente het persbericht uitgaf: “Sittard-Geleen heeft een nieuwe huurder voor de Stadbroekermolen gevonden. De nieuwe huurder gaat de molen weer in gebruik nemen.” De nieuwe huurder, de Boerenbond, gebruikt nu het historische complex als een centrum voor de afzet van streekproducten. Een partycentrum exploiteert het molengedeelte, het gangwerk van de molen staat achter glas, rond de maalstoelen staan tafels en stoelen opgesteld. De molen zelf is niet meer in bedrijf, dat kan in een horecabedrijf niet laat een medewerker weten “graan trekt muizen aan”.
de sluis staat open, het water heeft vrij baan Ansichtkaarten
1980 |