Gennepermolen

Eindhoven

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Naam

Gennepermolen of

Genneper watermolen

Plaats

Eindhoven

Type

onderslagmolen

Beek

Dommel

Bouwjaar

voor 1249 / 1585 / 1963

Status

maalvaardig

Functie

korenmolen

Molendb

gegevens

Foto’s

juli 2008, februari 2009

 

 

Ziel en zaligheid

 

In 1249 legde eigenaar pelgrim Lodderken en zijn vrouw Aleidis per akte vast dat de ‘watermolen van Gennep’ als liefdesgift overgedragen werd aan de Norbertijnenabdij van Postel in België. Dit tot hun beider zieleheil. De korenmolen zou bijna vier eeuwen in het bezit van het klooster blijven, na afloop van de Tachtigjarige oorlog werden in 1648 de rechten geconfisceerd.

 

Tachtigjarige oorlog

 

De hertog van Parma, landvoogd en veldheer van de Nederlanden namens Filips II, geeft in 1583 de opdracht ‘Eynthoven’ te heroveren en Kempenland te zuiveren;  om strategische redenen wordt daarbij de watermolen verwoest. Herbouw volgt en in 1586 staat de molen er weer.

 

 

 

                                            

 

 

En verder

 

In de 17e eeuw werd de watermolen ook ingezet als volmolen. Later was de Gennepermolen olie- en graanmolen, in 1801 werd vergunning aangevraagd om daartoe een tweede waterrad aan te brengen. Pachter Antoon Holten kocht het molencomplex in 1884 en zijn dochter Marie volgde hem op, zij was zeven jaar lang mulder van de molen. In het huis naast de molen was tot 1935 een café gevestigd, het was geliefd om de specialiteit Dommelpaling in gelei. De aal werd door de molenaar in de Dommelwiel gevangen en was een goede bijverdienste. Sinds 1961 is de gemeente Eindhoven eigenaar van de molen.

 

 

 

       

 

 

 

Recreatiepark

 

Eind vijftiger jaren had men grootse plannen voor de molen en omgeving. De Culturel Raad diende een plan in voor een grootscheeps recreatiegebied waar de molen deel van uitmaakte. Anton Pieck maakte schetsontwerpen. Het recreatiegebied was bedoeld als vermaak voor jongeren, het park zou een sporthal, cafetaria met dansgelegenheid, een heemkundig museum, sportvelden, een rolschaatsbaan en een overdekt zwembad moeten huisvesten. De plannen zijn verzand.

 

 

 

                                         

 

                                          schetsontwerp van Anton Pieck van de ingang van het recreatiepark Genneper Molen (eind 50-er jaren)

 

 

Aanpassingen

 

In 1963 werden grote delen van de Genneper watermolen bij een restauratie vervangen, waaronder waterrad en gangwerk, de molen werd feitelijk voor het grootste gedeelte herbouwd. De overbrenging van het raderwerk is daarbij niet goed gereconstrueerd waardoor de molen verre van optimaal functioneert. In 1989/1990 volgde een tweede restauratie, waarbij de watergangen, de los- en maalsluizen en het molenhuis onder handen werden genomen. In 1998 woedde een felle brand waardoor het dak verwoest werd en vervangen moest worden. Het waterrad moet het sindsdien weer zonder overkapping stellen.

 

Naschrift: Na de komst van nieuwe molenaars en herstelwerkzaamheden aan het gangwerk en de stenen, is de Gennepermolen sinds 2018 weer geregeld in bedrijf en voor het publiek opengesteld.

 

 

               

 

         meelpijp                                                                                                         steenrondsel en spoorwiel

 

 

 

                                             

 

                                               aswiel en bonkelaar / spoorwiel: het aswiel drijft direct het spoorwiel aan

 

 

Roodborstje

 

November 2008 is de Gennepermolen prominent in het nieuws, de topattractie is een roodborstje. Sjef van Stekelenburg uit Eindhoven, zaadhandelaar gevestigd in de Gennepermolen, had kort voor zijn dood aan familie en klanten verkondigd dat hij zou terugkeren als een roodborstje. Het beestje was zijn lievelingsvogel vertelt zijn zoon, maar de familie lachtte destijds om zijn voorspelling.

 

De dag na Sjefs overlijden in januari 2007 zat een roodborstje op de molensteen bij de molen, precies de plek waar de zaadhandelaar altijd verpoosde, en de vogel vond al gauw de weg naar binnen. Sjef, zo werd de vogel gedoopt, ging al snel op de kassa zitten en vliegt rakelings over de klanten heen. Hij schranst uit de open schepbakken en is ‘hartstikke tam’. Schoondochter Mary: “Het vogeltje is net zo'n dikkerdje als Sjef was. Die had ook de hele dag honger."

 

 

 

                     

 

 

 

Zoon Bernard: “We hebben het eerst stil gehouden uit angst uitgelachen te worden. Maar dit overkomt ons nu eenmaal. Het gekke is dat niet alleen wij, maar ook onze klanten karaktertrekken van vader in het vogeltje herkennen. Elke ochtend staat het voor de deur van de winkel te wachten om naar binnen te gaan. Op zich is het ook een heel troostende gedachte, dat vader voortleeft in een roodborstje.” Schoondochter Mary: “Af en toe denk ik dat we niet helemaal sporen. Als neef Joey iets verkeerd doet, dan is het vogeltje in no-time in de buurt en vliegt op hem af. 'Terror-Sjef' noemen we hem dan."

 

 

 

 

 

 

Vincent van Gogh

 

Nederlands beroemste schilder na Rembrandt woonde in Nuenen van 1883 tot 1885, hij schilderde de Genneper molen, evenals de Opwettense molen en de Collse molen.

 

Van Gogh schreef in november 1884 aan zijn broer Theo: ‘Dezer dagen ben ik ondanks het hier vrij ter deeg vriest, nog buiten aan ’t werk, aan een nogal groote studie (meer dan 1 meter) van een oude watermolen te Gennep, aan den anderen kant van Eindhoven. Ik wil dat geheel buiten afwerken, maar ’t zal ook wel ’t laatst zijn dat ik dit jaar buiten schilder.’ Een brief later meldt hij: 'Waarde Theo. Gisteren bracht ik juist thuis die studie van den watermolen te Gennep, waar ik met plezier aan heb gewerkt.'

 

 

 

                                                         

 

                                                                november 1884; Noordbrabants Museum, ’s-Hertogenbosch

 

 

 

                    

 

                               november 1884; Museum Thyssen-Bornemisza, Madrid

 

 

 

                            

 

                                 november 1884; privé-collectie New York

 

 

 


 

Ansichtkaarten

 

 

                                         

 

                                             1973, met afdak voor het waterrad

 

 

                             

 

                                         1966

 

 

                                     

 

                                             ca 1965

 

 

                                               

 

                                                  voor 1963, de molen zoals Anton Pieck getekend heeft

 

 

                             

 

                                     1941

 

 

 

 

 


 

 

Homepagina Watermolens

 

site Leumolen