|
Venbergse watermolen Valkenswaard
Ziel en zaligheid De eerste keer dat de Venbergse molen genoemd wordt, is in een akte uit 1227 waarin hertog Hendrik I een derde deel van de molen schenkt aan het vrouwenklooster van Postel. Het was de bedoeling dat daarmee de zaligheid van zijn ziel gewaarborgd was. De molen was eeuwenlang een ban- of dwangmolen: bewoners uit de omgeving waren verplicht hun graan op deze molen te laten malen. Confiscatie In 1648, bij het beëindigen van de 80-jarige oorlog, kwam de molen na confiscatie door de Staten van Holland in handen van het huis van Oranje, dat de molen iedere drie jaar per opbod verpachtte. Na de beëindiging van de Spaanse Successie oorlog werd in 1714 de molen opnieuw geconfisceerd door de de Staten van Holland die het in 1740 publiek verkocht, de pachter Poulus werd eigenaar. Hij boerde goed, zijn nalatenschap omvatte vier huizen, een hoeve, bouw- en weilanden, dennenbossen en heidegrond. Restauratie Sinds 1918 is de watermolen in handen van de familie Rietra. Begin jaren zeventig van de vorige eeuw dreigde het molenhuis, gebouwd in 1895, weg te zakken en met schoren is voorkomen dat de molen het water in gleed. Financiële hulp voor restauratie bleef uit en de eigenaar heeft in de daarop volgende jaren zelf gerestaureerd en daarvoor zelfs hout uit Oostenrijk gehaald. De molen wordt maalvaardig genoemd. Een gereconstrueerde kollergang laat zien dat de
molen ooit ook een oliemolen herbergde Oliemolen Tot in het begin van de vorige eeuw was de waterradmolen zowel een korenmolen als een oliemolen, beide onderdelen werden aangedreven door een eigen rad. Het waterrad van de oliemolen is aan het begin van de 20e eeuw verwijderd. Bij de restauratie in de jaren zeventig werden de stenen van de kollergang teruggevonden en met deze stenen is de kollergang gereconstrueerd. Stilstand Bij bezoek aan de molen in juli 2008 blijkt een kunstenaar in de molen een expositieruimte gevonden te hebben, hij maakt ‘drippings’. De molen draait niet meer laat hij weten want de constructies zijn niet meer in goede staat bevonden en het draai- en maalwerk is stilgelegd. Andere geluiden melden dat het stopzetten van de draaipremieregeling tot resultaat heeft gehad dat de molen stilstaat. Naschrift: in 2014 wordt van diverse kanten vernomen dat de molen is hersteld en soms weer draait. Ansichtkaarten 1980 1980 1979
1971
1969 1964
1913, met het rad van de oliemolen
|
