|
Molen van Frans Mander
Papiermolen De molen van Frans is in 1711
begonnen als papiermolen. De onderslagmolen klopte ruim anderhalve eeuw
linnen en lompen tot pulp, de grondstof voor de fabricage van papier. Midden
19e eeuw liep de vraag naar handmatig geschept papier terug en in 1870 werd
de molen verkocht. Korenmolen De watermolen werd overgedaan
aan boer Bernhard Frans, bijgenaamd Opa Frans, met de bepaling dat de eerste
honderd jaar geen papier gemaakt mocht worden. Frans brak in 1872 de molen af
en bouwde een nieuwe die ingericht werd als korenmolen. Om het rendement van
de molen te vergroten werd het een bovenslagmolen en werd een stuwvijver aangelegd.
De molen bleef bijna een eeuw in de familie. Multifunctioneel In 1911 werd de molen uitgebreid
met een bakkerij. De kleinzoon van Opa, Gerrit Frans, buitte de aandrijvende
kracht van de molen ten volle uit. Hij liet er een slijpsteen, een cirkelzaag,
een gierpomp, een jakobsladder, een dorsmachine, een deegmachine en de
wasmachine van zijn vrouw op draaien. Alleen liet hij er niet de wieg van
zijn kind op schommelen ondanks alle verhalen, vertelt de schoondochter.
Gerrit had ooit gezegd dat ook dit te realiseren was, en dat praatje is
blijven hangen. Uiteindelijk kon hij het onderhoud niet meer aan en na enige
jaren stilstand (de kammen waren versleten) verkocht hij in 1962 de molen aan
de Stichting "Het Overijssels Landschap". Restauratie De stichting restaureerde de
molen in de jaren 1969/70 en 1999 tot maalvaardig, er is één koppel
maalstenen. Geregeld wordt op de molen gemalen, één van de vrijwillige
molenaars is een Frans: een achterkleinzoon van “Opa” Bernhard Frans. In de
molen is tevens een informatiecentrum gevestigd. Anno 2012 is de korenmolen
tijdelijk niet meer in werking omdat een aantal kammen van de tandwielen
versleten zijn. Aan vervanging wordt gewerkt. Verder wordt er naar gestreefd
weer een (nieuw te maken) hamerbak in de molen te installeren. Daarmee kan
een onderdeel van het oude proces van papier maken gedemonstreerd worden. het bovenslagrad met kanjel, de goot
waarmee het water boven het rad geleid wordt
het sluiswerk bij de stuwvijver
Ansichtkaarten
tekening door Helmut Richter, midden jaren 60
1966 1979
|
