Molen van Frans

Mander

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

            

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Naam

Molen van Frans

Plaats

Mander

Type

bovenslagmolen

Beek

Mosbeek

Bouwjaar

1711 / 1872

Status

maalvaardig

Functie

korenmolen, infocentrum

Molendb

gegevens

Foto’s

september 2008, juli 2012

 

  kanjel met losklep

 

 

Papiermolen

 

De molen van Frans is in 1711 begonnen als papiermolen. De onderslagmolen klopte ruim anderhalve eeuw linnen en lompen tot pulp, de grondstof voor de fabricage van papier. Midden 19e eeuw liep de vraag naar handmatig geschept papier terug en in 1870 werd de molen verkocht.

 

Korenmolen

 

De watermolen werd overgedaan aan boer Bernhard Frans, bijgenaamd Opa Frans, met de bepaling dat de eerste honderd jaar geen papier gemaakt mocht worden. Frans brak in 1872 de molen af en bouwde een nieuwe die ingericht werd als korenmolen. Om het rendement van de molen te vergroten werd het een bovenslagmolen en werd een stuwvijver aangelegd. De molen bleef bijna een eeuw in de familie.

 

Multifunctioneel

 

In 1911 werd de molen uitgebreid met een bakkerij. De kleinzoon van Opa, Gerrit Frans, buitte de aandrijvende kracht van de molen ten volle uit. Hij liet er een slijpsteen, een cirkelzaag, een gierpomp, een jakobsladder, een dorsmachine, een deegmachine en de wasmachine van zijn vrouw op draaien. Alleen liet hij er niet de wieg van zijn kind op schommelen ondanks alle verhalen, vertelt de schoondochter. Gerrit had ooit gezegd dat ook dit te realiseren was, en dat praatje is blijven hangen. Uiteindelijk kon hij het onderhoud niet meer aan en na enige jaren stilstand (de kammen waren versleten) verkocht hij in 1962 de molen aan de Stichting "Het Overijssels Landschap".

 

Restauratie

 

De stichting restaureerde de molen in de jaren 1969/70 en 1999 tot maalvaardig, er is één koppel maalstenen. Geregeld wordt op de molen gemalen, één van de vrijwillige molenaars is een Frans: een achterkleinzoon van “Opa” Bernhard Frans. In de molen is tevens een informatiecentrum gevestigd. Anno 2012 is de korenmolen tijdelijk niet meer in werking omdat een aantal kammen van de tandwielen versleten zijn. Aan vervanging wordt gewerkt.

 

Verder wordt er naar gestreefd weer een (nieuw te maken) hamerbak in de molen te installeren. Daarmee kan een onderdeel van het oude proces van papier maken gedemonstreerd worden.

 

 

 

                                     

 

                                          het bovenslagrad met kanjel, de goot waarmee het water boven het rad geleid wordt

 

 

 

 

 

                            

 

                              het sluiswerk bij de stuwvijver

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

Ansichtkaarten

 

 

 

                                                          

 

                                                                   tekening door Helmut Richter, midden jaren 60

 

 

                   

 

                                                                                                                  1966

 

                    

 

                                                                                                                 1979

 

 

 


 

 

Homepagina Watermolens

 

site Leumolen